Choroba Parkinsona jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Objawia się głównie drżeniem mięśniowym. Występuje częściej u mężczyzn niż kobiet. Przyczyna ta nie jest do końca poznana, ale może mieć na to wpływ testosteron i jego poziom w organizmie.
Choroba Parkinsona została pierwszy raz opisana w 1817 roku przez Jamesa Parkinsona, brytyjskiego lekarza, który opublikował esej na temat tego, co nazwał paraliżem agitacyjnym. W eseju zawarł opis objawów choroby, która później została nazwana jego nazwiskiem.
Jakie są objawy choroby Parkinsona?
Choroba Parkinsona charakteryzuje się drżeniem, gdy mięśnie są w spoczynku (drżenie w spoczynku), zwiększonym napięciem mięśni (sztywność), spowolnieniem ruchów dowolnych i trudnościami w utrzymaniu równowagi (niestabilność postawy). U wielu osób myślenie jest osłabione lub rozwija się demencja.
Wczesne oznaki mogą pojawić się na długo przed wystąpieniem objawów charakterystycznych. Często niewiązane są one z chorobą Parkinsona, co może przyczyniać się do późnego rozpoznania choroby. Są to np.:
- utrata węchu i smaku;
- zaburzenia snu;
- problemy jelitowo-żołądkowe;
- sztywny, tępy wyraz twarzy;
- powolne, męczące, niewyraźne pisanie;
- nawracający ból szyi;
- trudność w wymowie słów;
- nadmierne pocenie;
- trudności w poruszaniu ramionami;
- stany lękowe, depresja.
Jakie są przyczyny choroby Parkinsona?
Choroba Parkinsona jest spowodowana postępującą śmiercią komórek nerwowych w mózgu, które wytwarzają neuroprzekaźnik — dopaminę, która kontroluje ruch w całym ciele.
Chociaż etiologia choroby Parkinsona nie jest do końca jasna, obecnie przyjmuje się hipotezę o wieloczynnikowym pochodzeniu choroby, w której elementy środowiskowe i genetyczne oddziałują na siebie. Możliwe czynniki etiologiczne to dziedziczność, uszkodzenie mózgu, infekcje, endogenne neurotoksyny, zmniejszony testosteron u mężczyzn, jak również czynniki środowiskowe i zmieniona presja genów.
Czynniki genetyczne są spowodowane mutacjami zidentyfikowanymi dla następujących genów: alfa-synukleina, parkin, dardaryna, DJ-1.
Jakie czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona?
Czynniki środowiskowe mogą zwiększać ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona. Do czynników środowiskowych zalicza się narażenie na egzogenne toksyny, takie jak pestycydy, metale, inne ksenobiotyki i chemikalia przemysłowe, styl życia (dieta i palenie papierosów), miejsce zamieszkania (środowisko wiejskie) oraz działalność zawodowa (praca rolnicza).
Dodatkowo spadek testosteronu i jego zaburzenia mogą powodować u mężczyzn zwiększenie ryzyka chorobą. W leczeniu choroby Parkinsona mężczyzną podaje się testosteron, aby zwiększyć jego poziom i tym samym zmniejszyć nieprzyjemne objawy choroby.
Choroba Parkinsona a testosteron u mężczyzn
Testosteron może zwiększać stres oksydacyjny, produkt uboczny zużycia tlenu w komórkach, spowodowany procesem oddychania. Kiedy stres oksydacyjny jest zwiększony, przyspiesza uszkodzenie komórek w mózgu, a to z kolei może przyczynić się do rozwoju choroby.
Stres oksydacyjny występuje, gdy w organizmie wytwarza się więcej wolnych rodników niż przeciwutleniacz. Według badań stres oksydacyjny jest kluczowym elementem wielu zaburzeń mózgu, takich jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona.
Zrozumienie, w jaki sposób testosteron zwiększa stres oksydacyjny, jest ważne z kilku powodów. W ciągu ostatniej dekady stosowanie terapii testosteronem wzrosło trzykrotnie wśród starzejących się mężczyzn. Wiedza o roli testosteronu może również prowadzić do ukierunkowanych terapii i ostatecznie pomóc mężczyznom, którzy już mają chorobę Parkinsona.