Choroba Alzheimera to najczęstsza postać otępienia. Ta nieuleczalna i postępująca choroba neurodegeneracyjna przez wiele lat może nie dawać objawów. Towarzyszące jej dolegliwości znacznie obniżają jakość życia i uniemożliwiają codzienne funkcjonowanie, prowadząc w ostateczności do śmierci. Sprawdź, na czym polega diagnostyka choroby Alzheimera.
Wywiad i badanie przedmiotowe
Początkowym, a jednocześnie niezwykle ważnym elementem diagnostyki choroby Alzheimera jest szczegółowy wywiad, który lekarz zbiera od pacjenta i osoby z jego otoczenia. Specjaliście zależy zwłaszcza na poznaniu historii choroby, stylu życia, doświadczanych dolegliwości. Wywiad zawsze powinien prowadzić do uzyskania jak najbardziej szczegółowych danych na temat charakteru zaburzeń funkcji poznawczych, zaburzeń zachowania oraz funkcjonowania społecznego. Następnie lekarz przechodzi do dokładnego badania fizykalnego. Szczególnie ważne są badania neurologiczne i testy psychologiczne, które oceniają funkcjonowanie poznawcze. Do częściej wykonywanych należą: krótka skala oceny stanu poznawczego (Mini-Mental State Examination – MMSE), montrealska skala oceny funkcji poznawczych (Montreal Cognitive Assessment – MoCA), test rysowania zegara, test Mini-Cog. Narzędzia te służą zarówno do oceny wstępnej, jak i do śledzenia dynamiki zmian w czasie oraz oceny potencjalnych efektów terapii.
Badania laboratoryjne
W przebiegu choroby Alzheimera obserwuje się szereg zaburzeń biochemicznych, które mogą powodować nieprawidłowości funkcji poznawczych i sprzyjać chorobom otępiennym. Na szczególną uwagę w diagnostyce choroby Alzheimera zasługują:
- badania hematologiczne (morfologia krwi, OB, CRP),
- badania biochemiczne (lipidogram, kreatynina, mocznik, enzymy wątrobowe, hormony tarczycy, stężenie witamin B12, B9, żelaza, sodu, potasu, wapnia),
- badania serologiczne (przeciwciała przeciwjądrowe, testy kiłowe),
- badanie ogólne moczu,
- badanie płynu mózgowo-rdzeniowego (w wybranych przypadkach).
Coraz częściej słyszy się o badaniach genetycznych na alzheimera. Określenie formy genu APOE – apolipoproteiny odpowiedzialnej za predyspozycje genetyczne do wystąpienia choroby Alzheimera i chorób miażdżycowych – pozwoli na wczesne stwierdzenie choroby i wdrożenie leczenia, jeszcze zanim dadzą o sobie znać objawy kliniczne.
Badania obrazowe
Badania obrazowe to źródło wielu cennych informacji w przypadku schorzeń neurozwyrodnieniowych. Podstawą w diagnostyce choroby Alzheimera jest obrazowanie strukturalne za pomocą rezonansu magnetycznego (RM) lub tomografii komputerowej (TK). Badania te pozwalają wykluczyć inne zmiany patologiczne mózgu i ułatwiają rozpoznanie typu otępienia. Tomografia emisyjna pojedynczego fotonu (SPECT) lub pozytonowa emisyjna tomografia (PET-TK) wykorzystywane są do różnicowania choroby Alzheimera z innymi postaciami otępienia. W rozpoznaniu przydatne bywa także dopplerowskie badanie ultrasonograficzne naczyń krwionośnych głowy. Sporo do diagnostyki mogą wnieść również badania elektrofizjologiczne – elektrokardiografia (EKG), elektroencefalografia (EEG) oraz badanie Holtera, czyli całodobowe monitorowanie rytmu serca.